Depresja u osób starszych

Depresja starcza występuje u aż 15% osób powyżej 65 roku życia. Bardzo często jej objawy pozostają niezauważone, gdyż są mylone z typowymi objawami starzenia. Nieleczona depresja u osób starszych może być niebezpieczna, gdyż częściej niż u osób młodszych prowadzi do samobójstwa. Jak rodzina i opiekunowie seniorów z depresją mogą im pomóc w leczeniu?

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest najczęstszym zaburzeniem psychicznym. Choruje na nią aż kilkanaście procent populacji osób dorosłych. Jest to jedna z głównych przyczyn niesprawności i niezdolności do pracy. Szacuje się, że ponad połowa przypadków nie jest rozpoznana, a do tego tylko połowa chorych z rozpoznaną depresją otrzymuje odpowiednie leczenie. Choroba ta dotyka także seniorów – występuje u ok. 15% osób powyżej 65 roku życia.

Spis treści

Objawy depresji u osób starszych różnią się od tych u osób młodszych. Bardzo często są niezauważane, gdyż można je pomylić z objawami starzenia, takimi jak np. kłopoty z pamięcią i koncentracją, zaburzenia snu, bóle mięśni, ogólne osłabienie, zmiany nastrojów, zmniejszenie apetytu, zaparcia czy spowolnienie fizyczne i psychiczne. A niewykryta i nieleczona depresja starcza może być bardzo niebezpieczna, gdyż dużo częściej niż u młodszych osób prowadzi do podejmowania prób samobójczych. Co więcej, w połowie przypadków są to próby udane.

Przyczyny depresji u osób starszych są złożone, spowodowane czynnikami biologicznymi, psychologicznymi i społecznymi. Często depresja występuje w przebiegu wielu chorób, takich jak choroba Alzheimera, Parkinsona, udar mózgu czy zespoły otępienne. Wysoka zachorowalność na depresję starczą jest także związana z obniżeniem aktywności i zmianami zwyrodnieniowymi układu nerwowego.

Geriatryczna skala oceny depresji

Geriatryczna skala oceny depresji (Geriatric Depression Scale – GDS) to najczęściej stosowana skala do tzw. przesiewowej oceny depresji w starszym wieku. Została opracowana w 1983 roku przez doktora Jerome’a Yesavage i jego współpracowników. Składa się z 30 krótkich pytań – z dwiema możliwymi odpowiedziami (tak/nie). Pytania te zostały wybrane ze stu pytań służących do oceny życia psychicznego (nastroju, motywacji, objawów somatycznych itp.). Jeśli osoba odpowiadająca ma problem ze zrozumieniem pytań, dopuszcza się pomoc w czytaniu i wypełnianiu skali. Skalę wypełnia się zazwyczaj, biorąc pod uwagę samopoczucie badanej osoby w ostatnich 2 tygodniach. Oczywiście wynik skali nie jest tożsamy z rozpoznaniem depresji starczej, jest jednak wskazówką do dalszej diagnostyki. W sytuacji, gdy osoba badana uzyska podwyższony wynik, powinna skonsultować się z psychiatrą lub psychologiem.

Jak opiekun może pomóc seniorowi z depresją?

Opiekun osoby starszej przede wszystkim powinien wykryć depresję. Bardzo często jest ona niezauważana, gdy pojawia się w przebiegu chorób otępiennych, ponieważ objawy są dość subtelne. Rodzina i sami seniorzy nie zdają sobie sprawy z choroby, natomiast lekarze interniści upatrują w objawach typowe oznaki starzenia lub chorób somatycznych. Rolą opiekuna zatem jest obserwacja seniora i wychwycenie w porę niepokojących symptomów. Dzięki temu szybciej można pomóc osobie starszej.

Jak opiekun może pomóc seniorowi chorującemu na depresję?

Przede wszystkim poprzez większe niż zwykle okazywanie zainteresowania. W leczeniu tej choroby ogromne znaczenie ma kontakt chorego z otoczeniem. A ponieważ osoby starsze często czują się samotne i opuszczone, to dlatego tym bardziej należy im poświęcić więcej uwagi. Jeśli u podopiecznego podejrzewa się depresję starczą, należy aktywizować go społecznie – np. poprzez zapraszanie rodziny i znajomych, wychodzenie do ludzi. Warto także cierpliwie słuchać tego, co do powiedzenia ma senior. Należy podopiecznego zainteresować aktywnościami takimi jak czytanie, słuchanie muzyki, spacerowanie, uprawianie sportu, uprawa ogródka, prace ręczne (np. szydełkowanie) itp. w zależności od możliwości fizycznych i psychicznych seniora.

W przypadku łagodnej depresji u osób starszych taka aktywizacja może przywrócić seniorowi poczucie bycia potrzebnym i tym samym chęć do życia. A co jeśli choroba jest cięższa? Wtedy pojawia się pytanie – depresja u osób starszych – jak leczyć? W takim wypadku konieczne jest stosowanie środków farmakologicznych, które obecnie nie powodują tylu skutków ubocznych jak kiedyś. Leczenie jest skuteczne, ale niestety długotrwałe. Trzeba jednak wiedzieć, że żadna terapia farmakologiczna nie zastąpi choremu międzyludzkich relacji. Dlatego, by leczenie było efektywne, trzeba poświęcać seniorowi z depresją więcej uwagi.

Z informacjami dotyczącymi oferty opieki nad osobami starszymi, także cierpiącymi na depresję można zapoznać się na stronie: https://promedica24.com.pl/opieka/nasza-oferta/